Câu chuyện thú vị đằng sau chiếc cốc thủy tinh mài cạnh huyền thoại

Chiếc cốc thủy tinh mài cạnh hay còn có tên gọi tiếng Nga là granyonyi stakan là một dạng cốc được làm từ loại thủy tinh dày và cứng đặc biệt quan trọng và có nhiều mặt. Đây từng là loại cốc uống nước cực kỳ phổ cập tại Nga và Liên Xô cũ .
Loại cốc này có lợi thế tiêu biểu vượt trội hơn hẳn so với những loại cốc uống nước thường thì do vật liệu cứng và hình thức mài cạnh khó vỡ. Thiết kế cốc này cũng rất thuận tiện sử dụng trên tàu sắt hoặc tàu biển – nhờ cạnh mài mà nó không bị lăn trên bàn khi tròng trành .
Cốc thủy tinh mài cạnh lịch sử một thời của Liên Xô :

Được biết nguyên vật liệu được nung chảy ở nhiệt độ 1400 – 1600 độ, sau đó cốc được nung hai lần và tạo cạnh bằng công nghệ tiên tiến riêng. Mỗi năm, ở Liên xô sản xuất khoảng chừng nửa tỷ chiếc cốc loại này, đủ cho mỗi người dân Liên xô vài chiếc. Đó là đồ vật phần đông chưa khi nào bị khan hiếm trên những quầy hàng .
Giá tiền của chiếc cốc nhờ vào vào số cạnh mài. Có những mẫu cốc với 10, 12, 14, 16, 18 và 20 cạnh ( mẫu chẵn cạnh sản xuất đơn thuần hơn ). Loại phổ cập tầm cỡ nhất – 16 cạnh giá 7 kop, còn loại 20 cạnh thì giá 14 kop .
Loại cốc này khởi đầu được sản xuất từ năm 1943 tại một nhà máy sản xuất ở thành phố Gus Khrustalny – TT thủy tinh nổi tiếng của Nga. Theo một tài liệu ghi lại, loại cốc này trở nên được yêu dấu và sản xuất hàng loạt tại Nga bởi nó có phong cách thiết kế rất tương thích cho máy rửa bát đĩa của Liên Xô thời những năm 1940 .

Giai thoại kể rằng, người phong cách thiết kế hình dáng cái cốc này là họa sỹ, nhà điêu khắc Vera Mukhina ( tác giả tượng đài ” Công nhân và nông dân ” lịch sử một thời ). Dù đến nay vẫn chưa có bất kể vật chứng xác nhận nào chứng tỏ bản quyền sáng tạo ra loại cốc độc lạ này là của Mukhina nhưng những đồng nghiệp của bà đã xác nhận điều đó .
Tuy nhiên, nếu khám phá sâu hơn sẽ thấy nguồn gốc loại cốc này Open từ rất lâu tại Nga, khoảng chừng thế kỷ 19, 20 .
Theo đó, chiếc cốc thủy tinh mài cạnh tiên phong được mang tới như một món quà cho Peter Đại đế từ một người thợ thủy tinh có tên Yefim Smolin sống tại Vladimir Oblast. Ông đã khoe khoang với Peter Đại đế rằng cốc của ông không hề rơi vỡ. Peter Đại đế rất thích món quà này và sau đó cho liên tục sản xuất những loại cốc như vậy .
Chiếc cốc mài cạnh được sử dụng ở khắp mọi nơi ở Nga từ trường học, bệnh viên, quán cafe … Những bà nội trợ Nga thời đó không hề làm gì mà thiếu những chiếc cốc này : Dùng để đong những loại chất lỏng và thậm chí còn một vài cuốn sách nấu ăn thời đó còn sử dụng cốc này như một đơn vị chức năng thống kê giám sát chứ không dùng gram .

Thậm chí theo truyền thống người Nga còn đập vỡ cốc vào những dịp tiệc tùng như một dấu hiệu của sự may mắn, hạnh phúc.

Sự thông dụng của loại cốc này giảm bớt vào những năm 1970 khi một loại cốc thủy tinh mỏng dính hơn bắt được sản xuất sử dụng những nguyên vật liệu từ Hungary. Dẫu vậy hàng loạt xí nghiệp sản xuất tại Nga và Ukraine vẫn sản xuất loại cốc kể trên và nó đã trở thành hình tượng của người Nga .
Cho tới giờ, những chiếc cốc thủy tinh mài cạnh vẫn được sử dụng trên những chuyến tàu ở Nga vì tiện lợi cũng như khó rơi vỡ. Hàng năm, nước Nga còn tổ chức triển khai những buổi lễ kỷ niệm nhằm mục đích bày tỏ sự trân trọng so với loại cốc này. Ví dụ, năm 2005, một tháp cao 2,5 m được xếp từ 2.024 chiếc cốc thủy tinh đã được tạo dựng ở Izhevsk .

Theo Trí Thức Trẻ

Contact Me on Zalo